حتما تا به حال هنگام مراجعه برای انجام امور تجاری همچون ترخیص کالا، با روند تشریفات گمرکی مواجه شده‌اید. در واقع تشریفات گمرکی شامل مراحل اداری ترخیص کالاهای وارداتی یا صادراتی است. برای انجام تشریفات گمرکی هم باید برخی از اقدامات بر اساس آیین‌نامه، اظهارات گمرکی و همچنین قوانین امور گمرکی صورت بگیرد.
بنابراین، فرآیند ارسال کالای تجاری یا تحویل آن در گمرک با اصول و قوانینی تلفیق شده است که بدون انجام آن‌ها امکان پیش بردن امور وجود ندارد. تشریفات گمرکی معمولا شکل اجرایی یکسانی در هر کشور دارد و صرفا در موارد خاص منحصر بفرد است. البته برای آشنایی هر چه بیشتر با فرآیند ترخيص کالای صادراتی و وارداتی و تشریفات گمرکی در حال اجرا در کشور، بهتر است به صورت مفصل به بحث در این مورد بپردازیم.
تشریفات گمرکی چیست؟
تشریفات گمرکی در راستای نظارت بر کالاهای ورودی و خروجی گمرک هر کشور صورت می‌گیرد. در واقع بر اساس آیین نامه‌های اجرایی سازمان گمرک کشوری، صادرات یا واردات کالا از طریق مرزهای گمرکی و سواحل کشور باید حتما تحت شرایط خاص صورت بگیرد. فرد صادر کننده یا وارد کننده کالا هم هنگام ترخیص کالا باید اقدام به تنظیم اظهارنامه و ارائه آن به سازمان گمرک کند. معمولا ترخیص کالا برای افرادی که با فرآیند تشریفات گمرکی آشنایی ندارند؛ بسیار کار سختی است.
اما به هر حال، شما با سپردن امور گمرکی کالای خود به کارشناسان شرکت خدمات حمل ریلی آروین ریل لجستیک دیگر در این مورد نگرانی نخواهید داشت. همچنین باید توجه کنید که گمرک هر کشور برای ترخیص کالا صادراتی یا وارداتی عوارض گمرکی دریافت می‌کند. در نتیجه با پرداختن به تشریفات گمرکی از جمله بازرسی کالا و پرداخت مبلغ عوارض در نهایت این امکان برای شما فراهم خواهد شد که کالای خود را ترخیص کنید.
مراحل تشریفات گمرکی واردات و صادرات
همانطور که توضیح دادیم؛ تشریفات گمرکی شامل مجموعه اقداماتی است که به آن مراحل ترخیص کالای صادراتی یا وارداتی می‌گویند. با انجام این مراحل شرایط ارسال کالا به خارج از کشور یا دریافت آن در داخل کشور فراهم خواهد شد. در اینجا هر یک از مراحل تشریفات گمرکی ترخیص و تحویل کالا را توضیح داده‌ایم:
- ثبت اظهارنامه در گمرک
مرحله اول برای انجام تشریفات گمرکی، ثبت اظهارنامه در سامانه EPL است. طی این فرآیند مامورین گمرکی اقدام به بررسی کالای گمرکی می‌کنند. در صورت ثبت اظهارنامه شما در این مرحله باید یک شماره سری، سریال و شماره عطف دریافت کنید. ثبت اظهارنامه در گمرک توسط فرد صادر کننده یا وارد کننده و نماینده قانونی آن‌ها امکان پذیر است. همچنین برای ثبت اظهارنامه در گمرک به مدارکی از جمله اظهارنامه واردات قطعی، بارنامه، سند ترخیصیه ، گواهی مبدا، مجوز ثبت سفارش، لیست عدل بندی ، بیمه نامه، پروانه بهره‌برداری، کاتالوگ، بروشور، اعلامیه تامین ارز و کپی کارت بازرگانی معتبر نیاز دارید.
- احراز هویت و فرآیند ثبت
در مرحله بعدی برای ترخیص کالا، مدارک ارائه شده به گمرک به صورت کامل بررسی می‌شوند و در صورت تایید یک شماره ثبت مخصوص به صادر کننده یا وارد کننده کالا خواهند داد. ارائه این شماره ثبت به این معنی است که اظهارنامه واردات یا صادرات کالا به نام یک فرد خاص است.
- کنترل کالا
مرحله سوم ترخیص کالا از گمرک هم کنترل کالا است. در این مرحله کالا وارداتی یا صادراتی باید از سه مسیر سبز، زرد و قرمز عبور کند. در صورت ورود کالا به مسیر زرد و قرمز، باید بازرسی آن دوباره صورت بگیرد و با اسناد ارائه شده توسط صاحب کالا آن را تطابق بدهند. پس از آن هم، ارزش اظهاری و سوابق گمرکی مجددا مورد بررسی قرار می‌گیرند.
- دریافت مجوزهای ضروری
در مرحله بعدی صاحب کالا باید مجوزهای مهمی که برای ترخیص کالاهای ویژه و غیر ویژه و تشریفات گمرکی نیاز است را دریافت کند. در این مرحله برای آزاد کردن کالا هم باید گواهینامه‌های تعیین شده توسط کارشناسان مربوطه تایید شوند. همچنين مجوزهای مهم هم شامل مجوزهای استاندارد، بهداشت، مخابرات، قرنطینه، مالیات، وزارت راه، جهاد، انرژی اتمی و تجهیزات پزشکی هستند.
- تعیین تعرفه و تطبیق کالا
در این مرحله باید تعرفه دریافتی برای انجام تشریفات گمرکی کالای صادراتی یا وارداتی تعیین شود و با مدارک مرتبط با کالا آن را تطبیق بدهند. در این مرحله کارشناسان مجوزهای صادر شده را هم بررسی می‌کنند و در صورت تایید این مجوزها مهر و امضا خواهند شد.
- صادر کردن سند ترخیص
در این مرحله هم صاحب کالا با پرداخت مبلغ مشخصی اقدام به دریافت فیش پرداختی و ارائه آن به مسئول ترخیص گمرک خواهد کرد. پس از آن مسئول گمرک یک پیش پروانه سبز صادر می‌کند که صاحب کالا یا نماینده قانونی آن با استفاده از این پروانه ثبت می‌توانند کالا را از گمرک ترخیص کنند.
- اجازه بارگیری
در این مرحله صاحب کالا برای حمل بار با قطار آن و همکاری با شرکت مربوطه باید قبض انبار را به گمرک تحویل دهد تا گمرک مجوز بارگیری را صادر کند. پس از آن هم صاحب کالا هزینه‌های انبارداری از جمله هزینه‌های تخلیه و بارگیری، مدت زمان نگهداری کالا در انبار، بیمه کالا و سایر موارد را پرداخت می‌کند. البته در صورت سپردن امور ارسال کالا به شرکت آروین ریل لجستیک، امور بارگیری و تشریفاتی هم بر عهده شرکت خواهد بود.
- خروج کالا از گمرک
در این مرحله صاحب کالا یا نماینده قانونی آن با دریافت بیجک انبار امکان خارج کردن کالای صادراتی یا وارداتی از گمرک را خواهد داشت. در این مرحله مسئول انبار مجددا پروانه سبز کالا را بررسی می‌کند و در صورت تایید و بررسی، کالا خارج خواهد شد.